Kontynuując wątek finansów samorządów, w programie Nowoczesnej poruszamy kolejne ważne kwestie.
Zasada Adekwatności
Niedopuszczalne jest dodawanie samorządom nowych zadań lub poszerzanie zakresu już istniejących bez przyznawania dodatkowych środków. Wspólnoty szacują, że tracą na tym ok. 1 miliard złotych rocznie. Wychodząc z doświadczeń duńskich i szwedzkich, stworzymy
mechanizm ochrony finansowej JST, w którym zostanie jasno określony jej zakres, a skutki zmian prawnych będą bilansowane, za co finansową odpowiedzialność poniosą właściwe resorty. Zakresem ochrony objęte będą skutki finansowe działań legislacyjnych, które dotyczą
przekazywania samorządom nowych obowiązkowych zadań własnych i zwiększania kosztów realizacji zadań już im przypisanych. Narzędziem równoważącym stanie się wyodrębniona część subwencji ogólnej, zasilana odpowiednimi środkami z budżetu tego resortu, w którego gestii
znajduje się zmiana przepisów.
Prawo do zachowania przez JST zaoszczędzonych środków
Obecny system dotacji premiuje bierność, a za aktywność i gospodarność karze – samorządy, które nie wydały wszystkich środków z dotacji, muszą zwrócić je państwu. Wdrożymy zasadę, że wspólnoty otrzymają prawo do zachowania sobie wszystkich zaoszczędzonych środków z dotacji budżetowej. To zachęci je do lepszej kontroli wydawania pieniędzy, pozwalając m.in. na uszczelnienie systemu wypłat tych świadczeń socjalnych, które są w całości realizowane z dotacji budżetowej dla gmin.
